AFI - Amniotic Fluid Index - indeks płynu owodniowego oceniany w badaniu USG - to jeden z elementów oceny stanu płodu.

Odpowiednia ilość płynu owodniowego jest istotna dla prawidłowego rozwoju płuc płodu.

Najczęściej spotykamy sie z sytuacją gdy ilość płynu owodniowego jest poniżej normy - małowodzie. Co to oznacza ? Czy mam wpływ na ilość płynu owodniowego ?

W trakcie każdego badania USG lekarz powinien ocenić ilość płynu owodniowego. Do oceny tej ilości stworzono indeks AFI - w każdym kwadrancie jamy macicy mierzymy największą kieszonkę płynu owodniowego w centymetrach, sumujemy te cztery pomiary i ten wynik zapisujemy jako AFI. W różnych okresach ciąży zakres normy jest inny. Jeśli lekarz stwierdzi wartości znacznie odbiegajace od normy to należy w miarę szybko ustalić przyczynę i wdrożyć leczenie.
Wielowodzie zdarza się rzadziej niż małowodzie. W większości przypadków zwiększonej ilości płynu owodniowego nie znajdujemy przyczyny takiej sytuacji i praktycznie nie wiąże to się żadną nieprawidłowoscią rozwoju płodu i nie zagraża to jego zdrowiu. Zwiększona ilość płynu owodniowego może być przyczyną przedwczesnych skurzcy macicy i porodu przedwczesnego. W rzadkich sytuacjach skrajnie dużej ilości płynu owodniowego można podjąć się jego redukcji poprzez nakłucie worka owodniowego i kontrolowane odpuszczenie płynu. Czasami taka procedura jest powtarzana kilkukrotnie.
Małowodzie jest powikłaniem ciąży, które występuje znacznie częściej i niestety często zwiazane jest z nieprawidłowościami rozwoju płodu lub z zagrożeniem jego zdrowia. Często małowodzie spowodowane jest drobnym pęknieciem błon płodowych - niewielkie wycieki nie są zauważalne przez pacjentkę ale ilość płynu stopniowo się zmniejsza. Takie pękniecia często związane są z rozwijajacym się zakażeniem.
Kolejną częstą przyczyną małowodzia jest stopniowo zmniejszająca się wydolność łożyska. Taka sytuacja może prowadzić do zwolnienia tempa wzrostu płodu i w skrajnych sytuacjach do jego obumarcia. Dodatkowe badania takie jak badanie USG-Doppler i KTG pozwalają dokładniej ocenić stan płodu i wybrać odpowiedni moment do podjęcia decyzji o zakończeniu ciąży - często w okresie kiedy płód jest niedojrzały ale dalsze kontynuowanie ciąży może doporowadzić do jego nieodwracalnych uszkodzeń lub jego śmierci.
Niedobory płynu owodniowego powstają także u płodów z wadami nerek lub układu moczowego.
W większości sytuacji należy jedynie regularnie kontrolować stan płodu. Zabiegi polegające na uzupełnianiu ilości płynu owodniowego są wykonywane rzadko gdyż związane są z dużym ryzykiem powikłań takich jak indukcja zakażenia i przedwczesny poród. Decydując się na sposób leczenia zawsze rozważamy bilans korzyści i strat.